Last Halloween, we told a ghost story from Sweden, which took place in 1632. You can find last year’s special here. This year we will revisit the mid-1600s but turn our attention a bit further south as the story we will tell takes place in a haunted castle in France.
Which castle we cannot know for sure, but it is said that it lay outside Paris.
The heroine of the story, a poetess, is a historical figure. Her name was Madame Antoinette du Ligier de la Garde Deshoulières from Paris and she truly was a famous poetess of 17th century France. However, if these events that you are about to be told really took place or not, we will never know.
Either way, it is a good story.
Below you will find the video in Latin and a transcription of the video.
Video in Latin
For more scary stories in Latin, you can always take a look at last year’s special about the Swedish ghost story called the Rider, or the previous the Art of Shuddering from the brothers Grimm, or our second special about two ghost stories from Stockholm. You can also watch our first Halloween Latin special that concerns ghosts and scary things in ancient Rome. Join the Newsletter because we send out tips, updates, and learning material.
Audio only
Listen to the audio in your podcast player or here on Latinitium.com
Transcription of the video
“Somnia, terrores magicos, miracula, sagas,
Nocturnos lemures portentaque Thessala rides?”
— Horatius, Epist. 2
Medio saeculo septimo decimo, in Gallia.
Nōn longē ab urbe Lutētiā, comes quidam regius palātium habet quae noctū ā lārvīs inquiētātur atque īnfestātur. Nox fere nūlla est quīn strepitūs strīdōrēsque ex cubiculō quōdam exaudiantur: hoc autem cubiculum fuit mātris comitis antequam ea diem obiit.
Quōdam diē poētria quaedam illīs temporibus fāmā celebris ā comite invītāta est, ut in palātiō aliquamdiū commorārētur; rata hoc sibi ventrem iam ferentī prōfutūrum ad palātium profecta est.
Quō cum pervēnisset, benignē excepta palātium magnificum intrāvit.
Inclīnātō iam diē comes et uxor eius et poētria discubuērunt ut cēnārent et tempus sermōnibus iūcundīs tererent.
Post aliquās hōrās poētria, dē viā fessā, sē cubitum īre velle dīxit. “Hoc palātium,” inquit comes, “multa cubicula habet. Licet tibi quodlibet ēligere—praeter ūnum quod nēminī intrāre licet.”
Poētria iam cupiditāte eius cubiculī videndī incēnsa “nōn possum,” inquit, “nōn rogāre cūr ad istud cubiculum nēminī aditus pateat.” Comes prīmō dubitat, tum dēmissā vōce “Illud cubiculum, quod fuit mātris meae dōnec nōbīs ērepta est, iam diū ā lārvīs īnfestātur atque agitātur.” Poētria, simul atque hoc audīvit, sē in illō ipsō cubiculō dormīre velle affirmāvit. Tum comes: “Nōn committam ut tē, fēminam gravidam, tantō perīculō obiciam!” Poētria autem īnstat neque cēdit. “Tē,” inquit comes, “ōrō atque obsecrō nē ēligās id cubiculum!”
Iam comes timet nē, cum noctis tenebrae sē intendissent, poētriā pretium praesentis audāciae ferret; timet mātrī timet īnfantī.
Poētria autem, fēmina fortissima, precibus comitis nōn flectitur: in sententiā perstat. Uxor comitis, nōn minus quam marītus prō poētriā eiusque partū ānxia, eam monet ut sibi īnfantīque cōnsuleret neu tantīs perīculīs sē obiceret.
Neque hīs precibus poētria vincitur, immō iam magis īnflammātur cupiditāte cubiculum lārvāsque videndī. Stat sententia.
Tandem comes, vīctus, “Quid istīc? Tē ad cubiculum illud nefandum dūcam.” Cubiculum erat amplum atque obscūrum fenestrīs parvīs, parietibus lapideīs. Focus vetus speciem spēluncae obscūrae vel ōris dīductī praebēbat.Angulī minācēs atque obscūrī undique premere vidēbantur.
Iānuā clausā et candēla iuxtā lectum positā poētria dēcumbit ut lēgat. Gradātim, tenebrae obortae tōtum cubiculum obscūritāte involvunt. Nihil iam videt praeter ea quae prope candēlam sunt. Mox obdormīscit.
Vehementī sonitū iānuae ē somnō subitō excutitur. Sēsē in lectō ērigit et in iānuam oculōs conicit. Nihil autem videt. Omnia obscūriōra sunt quam ut quidquam videat. Intendit aurēs.
Sonitum cubiculum intrantis audit. “Heus, tūn’ es lārva illa quam tantopere timent? Sī forte putās mē strepitibus tuīs terrōre perculsam esse, vehementer errās. Ēgredere ē tenebrīs ut videam quae lārva ausa sit intempestā nocte cubiculum meum intrāre.”
Silentium est et tenebrīs tenentur omnia.
Tum vērō mēnsā ēvertī; vēla dē ānulīs suspēnsa fluitārī; ānulī ipsī strīdēre ut dīcerēs miserum quendam apud īnferōs inaudītīs cruciātibus torquērī. Sed poētria, fēmina fortis atque intrepida, nē digitum trānsversum quidem cēdit. “Quid, malum, tibi vīs? Quis es? Esne māter comitis? Cūr hoc cubiculum inquiētās atque terrōrem comitī inicis? Prō dī immortālēs, cūr intempestā nocte hoc cubiculum intrāstī?”
Silentium est et tenebrīs tenentur omnia.
Subitō candēlā ēversā magnō cum strepitō ad terram cadit. Flammā extīnctā poētria circumspicit sed nihil videt.
Silentium est et tenebrīs tenentur omnia.
In lectō diū sedet immōta, tum aliquid in extrēmō lectō vidētur vidēre. Omnī metū dēpositō bracchia porrigit ad eum locum ubi lārvā sedēre vidētur et tenebrās captāns aliquid prehendit. Sentit sē aliquid lēve atque molle manibus tenēre sed propter tenebrās quid esset non vidēbat. Cōnstituit id manibus firmiter tenēre dum dīlūcēsceret. Multās hōrās cum eō quod manibus tenēbat sēdit dum diēs tandem venit lūcemque spargere coepit.
Comes uxorque eius strepitibus illīs horrendīs audītīs timōre perculsī tōta nocte oculōs nōn clauserant. Nōn dubitabant quin hospes iam mortua esset. Etsī terrōre plānē perculsī, tandem tamen sēsē recipiunt et prīmā lūce cubiculum poētriae petunt.
Cum ad cubiculum veniunt, iānuam apertam inveniunt. “Vīvīsne?” clāmat comes pavidus. “Sānē!” inquit poētria. “Intrāte, et salūtāte lārvam vestram quam vōbīs comprehendī!” “Quid ais?” inquit comes, “comprehendistīne mātrem meam mortuam?” Terrōre pavēns cubiculum incertō pede intrat. Quod vīdit, numquam posteā oblītus est. In lectō mātris poētria laeta sedēbat, cuius ad pedēs ingēns canis albus quiēscēbat.
Tum poetria: “Hic canis miser, cum frīgus tam agre sit, forīs dormīre nōn vult ideōque in palātium venit. Iānua huius cubiculī facile aperītur: satis est eam leviter impellere. Cum autem noctū in cubiculō nihil vidēre possit, variās rēs imprūdēns ēvertit atque sic strepitum facit.”
Comes rubōre suffūsus nesciēbat rīdēretne an lacrimāret. Ūnum autem sciēbat domum suam lārvīs nōn iam inquiētārī.
Ab illō diē canis apud comitem noctū prope focum eius dormīvit