What Strange Things Did The Romans Do In October?

The Roman cal­en­dar was filled with fes­ti­vals and cel­e­bra­to­ry cus­toms. Today, we turn to month of Octo­ber to see what the prin­ci­pal strange prac­tices occurred–and we do this all in Latin.

Video

Watch a video of the same episode where the con­tent is explained and sup­port­ed by ani­ma­tions to facil­i­tate under­stand­ing and retention.

Audio in Latin

Lis­ten to this arti­cle / video in Latin here on Latinitium.com or in your pod­cast app.

Latin Text

Here you’ll find a tran­script of the episode for easy print­ing or reviewing.

Sal­vete! Ego sum hos­pes vester Daniel. Haec est series ser­mon­um Lati­no­rum, ubi Latine loquor de vari­is argu­men­tis velut de locu­tion­ibus Lati­nis, de lit­teris Lati­nis, et de ali­is magis nugacibus rebus. Si vul­tis videre ipsa ver­ba huius ser­mo­nis, ite ad latinitium.com/podcast.Join the Sodali­ci­um because we reg­u­lar­ly send out tips, updates and learn­ing material. 

Duo Dies Festi Martis

Medio mense octo­bri autum­nus sui com­monere incip­it eos qui Europam incol­unt. Et antiquis tem­po­ribus Roma­n­is hic erat finis et mes­sis et tem­po­ris bel­li geren­di. Medius men­sis Octo­bris secum fere­bat ini­tium hiemis et hoc mense duos fes­tos paene con­tin­u­os inven­imus, quo­rum alter die quin­to et dec­i­mo et alter die unde­vices­i­mo celebrabantur.

Ambo dies festi in hon­orem Mar­tis, dei bel­li, cel­e­bra­ban­tur, cuius ceteri dies festi age­ban­tur exe­un­tibus men­si­bus Feb­ru­ario et Mar­tio – qui men­sis scil­icet Mar­tis pro­prius erat – quo­ni­am tem­pus bel­li geren­di tum incip­iebat et opor­te­bat curare ut Mars, deus for­tu­nae bel­li, pro­pi­tius esset.

Primum Festum – Equus October

Mense autem Octo­bri res aliter se habebant. Primus horum duo­rum fes­to­rum appella­batur Equ­us Octo­ber qui erat et finis tem­po­ris bel­li geren­di et fes­tum mes­sis, id est, dies fes­tus quo gra­ti­ae age­ban­tur pro messi.

Dic­i­tur Bonus Even­tus, unus ex duodec­im deis qui agri cul­tur­ae praeer­ant, tem­plum habuisse in Cam­po Mar­tio et dies fes­tus ideo eo ipso loco celebrari.

Hic dies fes­tus, Equ­us Octo­ber, ini­tium habebat a cer­t­a­mine equestri, in quo ii qui certa­bant vehe­ban­tur bigis quae binis equis tra­he­ban­tur. Deinde bigarum vic­tricum dex­ter equ­us, Equ­us Octo­ber appel­la­tus Mar­ti immolabatur.

Ritus Sanguinolentus

Equ­us dex­ter bigarum vic­tricum trans­ver­ber­a­tus has­ta quod erat telum Mar­tis pro­pri­um, in vet­ere ara Mar­tis ad viam Appi­am immolabatur.

Capite et cau­da equi absci­sis non levis con­tentio esse sole­bat. Eten­im Sub­u­ra­nens­es, id est qui ea regione Romae quae Subu­ra voca­batur, hab­it­a­bant et Sacraviens­es, qui ad viam Sacram hab­it­a­bant, sibi utrique caput equinum vin­di­ca­bant. Quod si Sub­u­ra­nens­es adep­ti erant, ad tur­rim Mamil­iam fige­bant. De situ huius tur­ris fere nihil scimus nisi eam in media Subu­ra fuisse. Sin autem Sacraviens­es adep­ti erant, caput equi in pari­ete Regiae ad forum Romanum fige­bant. Cau­da equi eodem fere­batur ut ex ea san­guis des­til­laret in focum Mar­ti sacrum.

Caput Panibus Redimitur

Pri­mo saecu­lo post Chris­tum natum Mar­cus Ver­rius Flac­cus, gram­mati­cus, com­po­suit qua­si lex­i­con lin­guae Lati­nae quod “De ver­bo­rum sig­ni­fi­catu” inscribitur. Quod Sex­tus Pom­po­nius Fes­tus   saecu­lo secun­do in com­pendi­um redegit.

In Festi opere scrip­tum legimus moris fuisse ut caput illud equinum panibus red­imere­tur quia illud sac­ri­fi­ci­um fieret ob frugum even­tum.  Erat enim, ut iam dixi, fes­tum mes­sis. Praeterea scrip­tum legimus equ­um potius quam bovem immo­la­tum esse quod bos esset aptus frugibus pariendis. Paulus Dia­conus, mul­tis annis post ver­ba Festi refert sed adic­it causam cur equ­us neque bos immo­lare­tur, scil­icet quod equ­us bel­lo aptus esset. Quae ratio min­ime mira est quo­ni­am Mars est deus belli.

Timaeus, rerum ges­tarum scrip­tor Grae­cus, qui sae­culis quar­to et ter­tio ante Chris­tum natum fuit, equ­um Octo­brem refert ad equ­um Troianum. Timaeo enim teste equo immolan­do qua­si sup­pli­ci­um sum­i­tur de equo Troiano qui Troiae excidio fuit et Romani scil­icet Troia ori­un­di sunt.

Haec omnia Poly­bius his­tori­cus Grae­cus fal­sa esse aperte dic­it et Timaeo igno­ran­ti­am vitio ver­tit. Nec Fes­tus aliter sen­sit qui fere idem de sig­ni­fi­ca­tione equi Octo­bris scrip­tum reliquit.

Quin eti­am saecu­lo quar­to memo­ri­ae prodi­tum est equ­um Octo­brem eti­am tunc immo­lari, quamquam fides Chris­tiana in dies percrebrescebat.

Alterum Festum – Armilustrium

Sat superque de equis. Alter dies fes­tus, qui pau­cis diebus post age­batur, die unde­vices­i­mo men­sis Octo­bris, per­tinebat ad bel­lum tan­tum. Eo die Armilus­tri­um celebrabatur.

Ipsum nomen eius diei festi indi­cat de qua re agatur, quo­ni­am con­stat ex vocab­u­lis armo­rum et lus­tran­di, quod est fere aliq­uid donis Deis purgare. 

Cum bel­la hieme inter­mit­ter­en­tur, hoc die fes­to arma mil­i­tum rite pur­ga­ban­tur ut postea in hiemem recon­der­en­tur. Exerci­tus ad Cir­cum Max­i­mum, ser­tis orna­tum, con­ve­niebat. Tubis sonan­tibus Romani, vel pri­vati, armati con­gre­ga­ban­tur in Aventinum, unum ex septem col­libus Romae, et inde agmine fac­to cum facibus et hosti­is pro­cede­bant. Hic locus, Armilus­trum, in Aventi­no nomen a fes­to ipso habet.

Collegium Sacerdotum Martis

Cum haec duo fes­ta Equ­us Octo­ber et Armilus­tri­um in hon­orem Mar­tis agun­tur, non abs re vide­tur pau­ca dicere de sac­er­dotibus Martis.

Col­legium sac­er­do­tum Mar­tis erat ali­quatenus insoli­tum. Hi sac­er­dotes appella­ban­tur Salii qui habitu pedites prisco­rum tem­po­rum ref­ere­bant. Gere­bant ancil­ia quae erant clipei parvi et rotun­di. Praeterea, nomen ipsum Salio­rum dic­i­tur ab eo quod sac­er­dotes in pom­pa ritu reli­gio­n­is saliebant et saltabant.

Utrum hi inter­fuerint fes­tis Equi Octo­bris et Armilus­trii, in medio relin­que­mus. Etsi nihil de eo memo­ri­ae prodi­tum est, quod qui­dem ad nos per­vener­it, vide­tur autem verisim­i­le Salios inter­fuisse his fes­tis Martis.

Quo­mo­do vos Equ­um Octo­brem et Armilus­tri­um cel­e­brare soletis?

Facilis Via Latinitii Adiuvandi

Si vobis placuit, rogo ut ami­cos de his ser­monibus cer­tiores faci­atis, et ut scrib­atis apud YouTube quid censeatis! Ita facil­ius alii quoque hos ser­mones invenire poterunt! Et volo gra­tias max­i­mas agere omnibus qui sed­u­lo divul­gaverunt hos ser­mones et omnibus qui tan­ta benig­ni­tate me hor­tati sunt ut in hac re perg­erem! Gra­tias ago!

Tan­tum’st, valete!

–

If you liked it, please, sub­scribe, like and leave com­ments on YouTube, because that makes it eas­i­er for oth­er peo­ple to find it in the search engines.

Thank you!