De Florilegio Latinitatis Neotericae a Milena Minkova Apparato

Hanc sym­bo­l­am a Theoderi­co Sacré, viro et doc­tis­si­mo et human­is­si­mo, scrip­tam max­i­mo cum gau­dio vobis apportamus.

Optime mea qui­dem sen­ten­tia fecit Mile­na Minko­va, Acad­e­mi­ae nos­trae Latini­tati Foven­dae sodalis eademque muli­er doc­tis­si­ma quae apud stu­dio­rum uni­ver­si­tatem Ken­tuck­ianam Lati­nas lit­teras pub­lice prof­ite­tur, quod Latini­tatis recen­tioris appa­r­avit flo­ri­legium in hoc idoneum, ut tam in altio­rum stu­dio­rum domi­cili­is quam in gym­nasi­is lyceisque a tironibus, dis­cip­ulis, alum­nis, audi­toribus pos­set adhiberi. Vide­tis, sodales atque ami­ci opti­mi, librum quem manu teneo, in altumque attol­lo, qui inscribitur: “Flo­ri­legium[2]recentioris Latini­tatis. Curav­it Mile­na Minkova”[3]. Vol­u­men satis spis­sum in eam bib­lio­the­cam est assump­tum, quae Sup­ple­men­ta Human­is­ti­ca Lovanien­sia vocan­tur ; prodi­it Lovanii supe­ri­ore mense. Sin­gu­la exem­pla con­stant circiter sex­a­ge­nis euronibus. 

Est autem, quamo­brem coram sodal­ibus Acad­e­mi­ae Latini­tati Foven­dae de hoc opere fiat ser­mo, siq­ui­dem coe­tus nos­ter nasc­i­turo illi obste­tri­ci­am ded­it oper­am et, ut liber pre­lo tradere­tur, typ­is excud­ere­tur et in lucem edere­tur pub­li­cam,  pecu­ni­ae sum­mam quan­dam ex arca sua con­tulit ; itaque Acad­e­mi­ae quoque nos­trae edi­tion­ibus adnu­meran­dum est hoc flo­ri­legium Min­ko­vianum.  Ubi­nam vero loco­rum aptius, decen­tius, con­ve­ni­en­tiusve eidem tribuen­dum censeam prae­co­ni­um,  quam in hoc Vivario Novo, in quod adules­centes et iuvenes, lit­ter­arum Lati­narum stu­dio­sis­si­mi, con­fluere solent, in quo una legunt cot­ti­dieque enar­rant scrip­ta Lati­na ex omni lit­ter­arum Lati­narum aetate depromp­ta ? Proinde sinite me breves texere huius operis laudes, quod tam sodal­ibus Acad­e­mi­ae nos­trae lec­tu delec­tabile, quam adules­cen­tibus in Vivario Novo com­moran­tibus utile fore cer­to scio, ceterum  cuiv­is Latini­tatis aman­ti, dum­mo­do ultra veterum scrip­ta velit pro­gre­di, pernecessarium. 

Atque hoc­ce ego flo­ri­legium sin­gu­lare ac novum appel­lo, non quo non repe­ri­antur alia antho­logu­me­na quibus­cum quo­dammo­do pos­sit con­fer­ri. Verum illo­rum, quae vena­lia vel olim pros­titerunt vel adhuc prostant,  pars longe maior aut ad ora­tionem numeris astric­tam aut, [4] id quod mul­to minus saepe fit, ad solu­tam ora­tionem Lati­nam spec­tat; [5] deer­at ad hunc diem flo­ri­legium quod tam prosam ora­tionem quam solu­tam com­plectere­tur, atque eti­am fab­u­las scaeni­cas non plane neglegeret (namque hoc novo libro tra­goe­dia, quam de Iulio Cae­sare saecu­lo dec­i­mo sex­to scrip­sit Mar­cus ille Anto­nius Mure­tus, pro­poni­tur inte­gra [pp. 163–180]). Huc acced­it quod hic liber nullis, ut ita dicam, finibus cir­cum­scribitur, quippe in quem con­ges­ta sint opus­cu­la vel potius loci selec­ti e scrip­toribus apud Ita­los, His­panos, Ger­manos, Gal­los, Bel­gas, Hel­ve­tios, Grae­cos, Danos Norveg­ien­s­esque, Polonos Lithuanosque, immo et Mex­i­canos natis vel altis. Secus sole­bat adhuc fieri ; nam viri doc­ti, cum prae­cipu­os atque ele­gan­tis­si­mos scrip­tores Lati­nos recen­tiores in pub­li­co erant proposi­turi, locis inde excerp­tis, ad suum quisque pop­u­lum, ad suam quisque nationem vel eti­am regionem [6], urbem [7] Acad­e­mi­amve [8] potis­si­mum con­ver­te­bant ocu­los : itaque Itali Italo­rum operibus Latine scrip­tis, [9] Amer­i­cani Americanorum,[10] et ita por­ro, erant con­tenti ; fuerunt eti­am qui antho­log­i­ca Carthu­siana, Iesuit­i­ca (mit­to alia) com­poner­ent, [11] vel eti­am qui scriben­di argu­men­tis quibus­dam vel mate­ri­ae cuidam cer­tae servirent et  locos ad eam relatos cog­ni­tuque digniores undique con­ger­erent, uno inter­dum lit­ter­arum genere con­tenti. [12]  Denique mira adhuc est pauci­tas flo­ri­le­gio­rum quae aetates sin­gu­las uni­ver­sas respi­ciant, nul­lam praetermittant.[13] Flos enim doc­to­rum Italo­rum, ut eos pro exem­p­lo pon­am, haud ignari in sua ipso­rum ter­ra, maio­rum memo­ria, exti­tisse philol­o­gos qui tamquam ad cunab­u­la renatarum adsti­tis­sent lit­ter­arum ceter­isque gen­tibus emen­da­tiorem atque ele­gan­tiorem Latini­tatem appe­ten­tibus tum praeluxis­sent, cum human­istae, qui dicun­tur, in insti­tu­tione iuve­nili atque in ipsa hominum soci­etate civili pluri­mum valerent, viri igi­tur doc­ti natione Itali ani­mum ad eos lit­ter­arum auc­tores plerumque verterunt, qui sae­culis dec­i­mo quar­to, quin­to, sex­to floruer­ant, neglec­tis qui postea scripserant.[14] Alii eti­am antho­logu­menôn auc­tores, unde­cumque erant ori­un­di, siq­uid post annum milles­i­mum ses­cen­tes­i­mum vel ses­cen­tes­i­mum quin­qua­ges­i­mum scrip­tum erat divul­ga­tumve, minus id cur­a­bant, velut si Latini­tas pos­te­ri­or, cum lit­teris ver­na­c­ulis max­i­mopere iam efflo­res­cen­tibus com­para­ta, esset con­tem­nen­da omni­no floc­cive facien­da. Exci­pio hoc loco opus omni laude dignum, quod eti­amnunc cum fruc­tu et delec­ta­tione per­cur­rere saepe soleo, a Fran­cis­co Noël et Ernesto De la Place, philol­o­gis Gal­li­cis, com­posi­tum, cui est tit­u­lus : Leçons latines mod­ernes de lit­téra­ture et de morale:[15] nam duobus his volu­minibus con­tine­tur et lig­a­ta et prosa ora­tio, vari­is tem­po­ribus vari­asque et diver­sas apud gentes Latine scrip­ta inde ab aetate ren­o­vatarum lit­ter­arum ad annum annum milles­i­mum octin­gen­tes­i­mum. Sed illud opus, anno milles­i­mo octin­gen­tes­i­mo duode­vices­i­mo pri­mum, secundis autem curis anno eius sae­culi tri­ces­i­mo sex­to edi­tum, non solum est ob vetus­tatem raris­si­mum, sed eti­am, ut verum fatear,  paulo minus fac­it ad tiron­um, qui nunc sunt, pala­ta mul­cen­da, propterea quod morum ibi for­ma­tio nimis aperte dom­i­natur et prae­cep­ta moralia tum gut­ta­tim instil­lan­tur, tum ingur­gi­tan­tur urceatim.  Vir­tutes autem laudesve viro­rum mag­no­rum extra mod­um decantatas minus liben­ter, nisi me fal­lit ani­mus, evolvunt adules­centes, qui nunc sunt, ad cae­cam maio­rum aequal­i­umve admi­ra­tionem minus proni. Mile­na vero Minko­va, muli­er doc­tis­si­ma, quae docen­di munere mul­tos iam annos egregie fun­gi­tur, quae sit huius aevi iuven­tus, quaeve alum­nis arrideant, quas quaes­tiones mente volvant, quaeve argu­men­ta optime con­ve­ni­ant cum ipso­rum ingeni­is min­ime igno­rans,  eum fecit loco­rum et scrip­to­rum delec­tum, ut alum­ni illi, dum leg­erent, allicer­en­tur et ut vera col­lo­quia instituere pos­sent cum iis scrip­toribus qui per amplius sex saec­u­la ani­mo­rum motus, cog­i­ta­ta, inven­ta, resque vel vere ges­tas vel con­fic­tas lit­teris Lati­nis man­da­v­ere. Itaque philo­soph­i­ca Pici Miran­du­lani [pp. 59–62], sci­en­tifi­ca quaedam (Keplerus namque adest [pp. 211–216]), iuridi­ca (legi­t­ur excerp­tum ex opere, quod de iure inter gentes obti­nente ele­gan­tis­sime con­scripser­at Hugo Grotius [pp. 224–226]) locos heic invenere suos. Neque omis­sa est mythis­to­ria Iohan­nis Bar­clai, de Argenide nar­ra­tio pro­lixa illa qui­dem, at, si quis otio fruitur, ad umbilicum usque evol­ven­da, quia tan­ta est rerum pru­den­tia et doc­t­ri­na refer­ta [pp. 217–221]. Legun­tur quoque hodoe­por­i­ca (suavis­sime enim versibus inclusit iter, ex urbe Gal­lo­rum Cado­mo in Sue­ti­am fac­tum, Petrus Dani­hel Huetius medi­ante saecu­lo dec­i­mo sep­ti­mo [pp. 251–259]), carmi­na pia (lucent lyri­ca quaedam Sar­bievii, Hor­atii Polono­rum dic­ti [pp. 239–242], et Baldei, Hor­atii Ger­mano­rum qui nun­cu­patur [pp. 243–246]), carmi­na didas­cal­i­ca et hero­ica (namque adest frag­men­tum selec­tum ex Aus­tri­ade, quam de vic­to­ria Nau­pacti sive Lep­an­to adver­sus Tur­cas repor­ta­ta pepig­it Iohannes Lat­i­nus, poeta e famil­ia servili Africana ori­un­dus [pp. 153–154]), epi­gram­ma­ta, ele­gia­ca, nar­ra­tiones de novo Orbe explo­ran­do et subi­gen­do, quales Petrus Mar­tyr Anglerius [pp. 33–48] et Iohannes Gen­e­sius Sepul­ve­da [pp. 115–124] his­to­ri­ae man­dav­erunt, pere­g­ri­na alia (eten­im Bus­be­quii Epis­tulis Tur­ci­cis, lec­tu dig­nis­simis, locus est trib­u­tus [pp. 155–162]), col­lo­quia (ut Vivi­ca illa, com­plu­ra per saec­u­la a tironibus Latine dis­cen­tibus lec­ti­ta­ta [pp. 125–131], nec­non Pon­ta­ni­ana, quae tam in Iesuit­i­cis quam ali­is in gym­nasi­is assid­u­os diutis­sime habuere lec­tores [pp. 195–198]), his­to­ri­ae (ego vero valde gaudeo quod adest Iacobus Augus­tus Thuanus, His­to­ri­arum sui tem­po­risscrip­tor et ele­gan­tis­simus Latini­tatis auc­tor [pp. 205–209]) ; mit­to alia eaque non pau­ca. Sed vos sic habetote, audi­tores, scrip­tores neo­teri­cos, quo­rum ex operibus frag­men­ta sint desump­ta, esse numero trig­in­ta quinque ; cum autem inter eos sint qui com­plu­ra gen­era excoluerint, eti­am maiorem esse loco­rum excerp­to­rum numerum ; orsam esse Mile­nam a Fran­cis­co illo Petrar­ca [pp. 1–13], qui ine­unte saecu­lo dec­i­mo quar­to est natus ; desi­isse in Iohan­nem illum Pas­colum [pp. 285–289], qui ine­unte saecu­lo vices­i­mo mortem obiit.

Non vero licet, si quis veterum scrip­ta in con­spec­tu qua­si quo­dam col­lo­care velit, vel Vergili­um vel Tul­li­um Ciceronem prae­terire, quod hi omni­um viro­rum per­i­to­rum con­sen­su ceteros scrip­tores facile super­arunt, vel Lati­narum lit­ter­arum principes per saec­u­la sunt duc­ti. Haud absimiliter nemo homo tol­er­aret, si e flo­ri­le­gio recen­tio­rum exclusa esset prae­fa­tio illa Ele­gan­tiarum Lau­ren­tii Val­len­sis, qua ad excolen­dam bonam atque emen­datam Latini­tatem inci­ta­mur atque inflam­ma­mur : nos­tis enim omnes, audi­tores, illa Val­lae ver­ba « Quousque tan­dem, Quirites, urbem nos­tram, non dico domi­cil­i­um imperii, sed par­entem lit­ter­arum, a Gal­lis cap­tam esse patiem­i­ni, id est Latini­tatem a bar­baria oppres­sam ? » [p. 18], et eam prae­fa­tionem inte­gram heic exscrip­tam leg­etis. Nec deest Petrar­ca, sive nar­rat ut Malau­sana sive Malaucène, ex oppi­do Provin­ci­ae Gal­li­cae, mon­tis illius Ven­tosi ascen­sum sit aggres­sus [pp. 6–8], sive in carmine heroo, Africainscrip­to, Massinis­sam loquentem ita inducit Sophon­is­bam dum perdite amat, ut cum Sophon­is­bam legas, Lau­ram quoque tibi leg­ere videaris [pp. 8–13]. Reper­it­ur eti­am San­nazarius, qui De par­tu Vir­gi­nisMari­ae con­did­it hero­icum car­men, Latini­tate vere aurea stilique venus­tate insigne [pp. 50–54]. Nec desider­atur Nusqua­ma sive Utopia Mor­i­ca, lusus ille sapi­en­tis­simus [pp. 91–105], neque frus­tra requiretis ver­bo­rum cincin­nos inex­haus­tosve eru­di­tio­n­is the­sauros quos flu­mine qua­si quo­dam con­tin­uo Lau­di Stul­ti­ti­ae immis­cuit Rotero­damus Eras­mus [pp. 65–70], etsi epis­tu­las eti­am eius­dem auc­toris offend­e­tis, minus for­t­asse notas, at igni­culis per­fec­tae elo­quen­ti­ae, ad quam vir ille erat natus, splen­dentes [pp. 70–86]. Vitu­per­aretur Mile­na dubio procul, si arbores ratione praed­i­tas, ser­mone utentes, sapi­en­tia praes­tantes, quas in Klimii iter sub­ter­ra­neumindux­er­at Ludovi­cus Hol­bergius, non in flo­ri­legium recepis­set [pp. 267–280]. Ac, quo­ni­am id quoque alicuius est hoc aevo momen­ti, mulierem eti­am Latine scriben­tem attulit, Annam dico Mari­am Schur­man­nam, quae de Deo scrip­sit et pro muliebribus lit­ter­arum studi­is prop­ug­nav­it [pp. 247–249]; laudibus ornatur pas­sim illa Schur­man­na Bata­va, neque ego de mulieris auc­tori­tate famave detra­here ausim ; id tan­tum con­tendo, Latine scriben­tem eam mihi qui­dem frigid­ius­cu­lam videri Latine nimisque scholasticam.

Antho­logi­co­rum vero auc­toribus occa­sio solet prae­beri lit­ter­arum auc­tores vali­dos at obscu­ri­ores vel eti­am igno­tos e tene­bris in lucem vocan­di. Ipse ne nomen qui­dem Nico­lai Wyn­man­ni fan­do audi­ver­am, qui medio fere saecu­lo dec­i­mo sex­to de arte natan­di emisit dia­logum [pp. 141–144]; credas, dum legis, iux­ta mare adole­visse hominem; at Wyn­man­nus Hel­vetius erat natione, inter Alpes, uti vide­tur, natus. Tamen sub­tiliter atque ele­gan­ter expres­sit que­mad­mod­um nataturo manus essent in pal­mas exten­den­dae atque non­ni­hil in volam capa­ciorem incur­van­dae, non divi­sis, sed pres­sim iunc­tis digi­tis ; quo­mo­do deinde cir­cum­a­gen­dae [p. 142]. Mul­to eti­am magis movit me vig­or, ver­bo­rum copia ac fere incred­i­bilis ele­gan­tia Iohan­nis Petri Maf­fei, sodalis Igna­tiani, Itali, qui explo­rationes Lusi­tano­rum in regiones ori­en­tales fac­tas denar­rav­it [pp. 181–193]. Haec ille, ut gus­tum habeat­is, de Iapon­um moribus : « Pro­cera statu­ra, si cui con­tiger­it, et deco­ro cor­po­rum habitu glo­ri­antur. Lenta plerisque vivac­i­tas, fir­mae vires ; in sex­a­ges­i­mum usque annum mil­i­taris aetas exten­di­tur. Bar­bam alunt modicam, in capil­lo var­ius est mos : volsel­la depilant pueri sin­ciput, ple­beii ac rus­ti­ci dimid­i­um caput, viri nobiles totum ferme pau­cis ad occip­i­tium relic­tis capil­lis, quos attigisse quem­piam con­tu­meli­ae loco vel maxime duci­tur. Mor­tal­i­tatis incom­mo­da, famem, sitim, aes­tum, algo­rem, vig­ilias laboresque admirabili pati­en­tia tol­er­ant. In lucem edi­ti, vel hieme sum­ma, prot­i­nus lavan­di ad flu­mi­na defer­un­tur. Ab ubere avul­si venatu exer­centur et procul a matre et nutrice locis haben­tur asperis, quod ita sen­tiant, nul­la re magis infrin­gi ani­mos quam mol­li ac blan­da edu­ca­tione. Stor­eis cul­ci­trae in mod­um tumen­tibus nitidisque pavi­men­ta con­ster­nunt. » [pp. 191–192]. Et ita por­ro. Denique facere non pos­sum quin hoc loco Thomam illum Hobbe­sium, sive Hobbes philoso­phum mem­o­rem, qui cir­ca medi­um saecu­lum dec­i­mum sep­ti­mum Ele­men­ta philo­soph­i­ca de civedivul­gav­it, quo­rum prae­fa­tio huic inest flo­ri­le­gio. Her­cle, quam clare et dilu­cide, addo eti­am, quam Latine atque ele­gan­ter, quid sen­tiret de philosophia polit­i­ca, qua­ve eam metho­do usus edis­seren­dam sibi pro­po­su­is­set ibi nun­ti­av­it ! Scrip­sit inter alia haec : « Quod attinet ad metho­d­um, non ora­tio­nis ordinem, quamquam con­spicu­us ille sit, solum suf­fi­cere, sed a civ­i­tatis mate­ria incip­i­en­dum, deinde ad gen­er­a­tionem et for­mam eius et iusti­ti­ae orig­inem pri­mam pro­gre­di­en­dum esse exis­ti­mavi. Nam ex quibus rebus quaeque res con­si­tu­itur, ex eis­dem eti­am optime cognosc­i­tur. Sicut enim in horolo­gio automa­to ali­ave machi­na paulo impli­ca­tiore, quod sit cuiusque par­tis offi­ci­um, nisi dis­sol­vatur par­tiumque mate­ria, figu­ra, motus seor­sim inspi­ciatur, sciri non potest, ita in iure civ­i­tatis civi­umque offici­is inves­ti­gan­dis opus est non qui­dem ut dis­sol­vatur civ­i­tas, sed tamen ut tamquam dis­so­lu­ta con­sid­ere­tur, id est,  ut qualis sit natu­ra hominum, quibus rebus ad civ­i­tatem com­pag­i­nan­dam apta vel inep­ta sit, et quo­mo­do homines inter se com­poni debeant qui coa­lescere vol­unt, recte intel­li­gatur. » [p. 234]. Tale ini­tium ubi aud­is­tis, nonne, sodales, ad reli­qua iam prop­er­are avide gestitis ?

Haec satis de  frag­men­tis selec­tis quae  huic libro insunt ; haec satis eti­am de libro ipso. Quamquam, duo oportet addam : alterum id est, quod scrip­tores affer­un­tur, ser­va­to tem­po­rum ordine ; alterum quod, ne plane hos­pites in tan­ta scrip­to­rum copia esse­mus, sin­gulis locis prae­fatiun­cu­lae de vita cuiusque lit­ter­arum auc­toris sunt prae­mis­sae, non sine con­spec­tu libro­rum et com­men­ta­tion­um maio­rum ; eadem de causa nom­i­na hominum loco­rumque Lati­na bre­vi adno­ta­tione sunt instruc­ta. Ceterum Mile­na nimio adno­tatiun­cu­larum appa­ratu locos selec­tos oner­are min­ime voluit, ne ab ipsis scrip­toribus leg­en­tium ani­mos avert­eret neve alum­no­rum omnia e scrip­to­rum ver­bis ipsis intel­legere cupi­en­tium refrenaret impetum. 

Diu ergo desider­abatur tale flo­ri­legium, quale Mile­na Minko­va appa­r­avit. Uberes ex eo fruc­tus habebunt quicumque lit­teras Lati­nas recen­tiores et recen­tis­si­mas cognoscere voluerint ; atque ex hac messe opi­ma facile deliget prae­cep­tor quisque, quo iuven­tutem pas­cat pariterque delectet. Uti­nam id editri­ci sit labo­rum praemi­um, mox ut liber quam­plu­ri­mo­rum sit in manibus !

Exem­plum autem hoc, quod solum in Urbem mecum attuli (vetu­it enim soci­etas aëria  bene me sar­ci­na­tum navem volantem con­scen­dere), tibi, Aloisi, dono dare, Acad­e­mi­ae nos­trae nomine, mihi liceat, quamvis exigu­um red­dam munus­cu­lum pro tot muner­ibus, quae abs te Acad­e­mi­aque tua nos­met accipere sole­mus ; erit for­t­as­sis in hoc libro frag­men­tum unum alterumve, quod te, eti­am­si  peri­tis­simus  earum sis lit­ter­arum, adhuc fuger­it quodque tamquam novum curiosa mox sis manu ver­sat­u­rus… DIXI.

Katholieke Uni­ver­siteit Leuven

Sem­i­nar­i­um Philolo­giae Humanisticae

Bli­jde-Inkom­st­straat 21 Box 3309

B‑3000 Leu­ven

[email protected]

FLORILEGIUM RECENTIORIS LATINITATIS

[1] Haec ora­tio Tus­culi apud Acad­e­mi­am Vivarii Novi est habi­ta anno 2018 a.d. III Non. Mai.

[2] En tit­u­lus voce non anti­qua, ut par est, insigni­tur, qui non anti­qua nuntiet!

[3] Sup­ple­men­ta Human­is­ti­ca Lovanien­sia, 43 (Lovanii, 2018).

[4] Cfr., i.a., Renais­sance Latin Verse. An Anthol­o­gy, ed. A. Per­osa – J. Spar­row (Lon­di­ni, 1979); An Anthol­o­gy of Neo-Latin Poet­ry, ed. F.J. Nichols (in urbe New Haven – Lon­di­ni, 1979).

[5] Cfr., i.a., Prosatori lati­ni del Quat­tro­cen­to, ed. E. Garin (Medi­olani – Neapoli,  1952); Prosa­teurs latins en France au XVIe siè­cle, ed. S. Bam­forth e.a. (Parisi­is, 1987); Selec­ta Latini­tatis scrip­ta auc­to­rum recen­tium (saec. XV-XX), ed. A. Springhet­ti (Romae, 1951).

[6] Cfr., i.a., Antolo­gia poet­i­ca di uman­isti merid­ion­ali, ed. A. Alta­mu­ra – F. Sbor­done – E. Ser­vidio (Neapoli, 1975); De Utrechtse Par­nas. Utrechtse Neo­lati­jnse dichters uit de zestiende en zeven­tiende eeuw, ed. J. Bloe­men­dal (Amers­for­ti­ae, 2003).

[7] Cfr., i.a., Bon­na solum Felix… Bonn in der lateinis­chen Lit­er­atur der Neuzeit. Aus­gewählte Texte(…), ed. B. Czapla – M. Lau­reys – K.A. Neuhausen (Colo­ni­ae, 2003).

[8] Cfr., i.a., Arundines Cami sive Musarum Cantab­rigien­si­um lusus canori, ed. H. Drury (Cantab­ri­giae, 2009 = 1841).

[9] Cfr., i.a., U.E. Paoli, Prose e poe­sie latine di scrit­tori ital­iani [ed. sep­ti­ma], ed. N. Casi­ni (Flo­ren­ti­ae, 1963).

[10] Cfr., i.a., Ear­ly Amer­i­can Latin Verse 1625–1825. An Anthol­o­gy, ed. L.M. Kaiser (Chica­giae, 1984).

[11] Cfr., i.a., Lapoésie latine chez les Char­treux. Une antholo­gie avec tra­duc­tion française, ed A. Devaux (Sal­is­bur­gi, 1997); La lyre jésuite. Antholo­gie de poèmes latins (1620–1730), ed. A. Thill – G. Ban­derier (Genavae, 1999).

[12] Cfr., i.a., Ora­tiones Lati­nae XLVII. E doc­tis­si­mo­rum eorumque elo­quen­tis­si­mo­rum viro­rum saecu­lo XVI. XVII. XVIII. XIX. flo­ren­tium operibus selec­tae(…), ed. G.H. Saal­frank (Ratis­bonae, 1822); Sev­en­ty-Sev­en Neo-Latin Let­ters. An Anthol­o­gy, ed. F.F. Blok (Groningae, 1985); Human­ist Tragedies, ed. G.R. Grund (Cantab­ri­giae Mass­a­chu­se­tano­rum – Lon­dinii, 2011).

[13] Poet­ae sae­culi XXI tan­tum proposi­ti sunt in The Vates Anthol­o­gy of New Latin Poet­ry, ed. M. Walk­er (s.l., 2015); vates saec. XX eo libro, c.t.Poe­ma­tia mod­er­na. Mod­ern Latin Poet­ry, ed. W. Coop­er (Wilm­ing­to­ni­ae, 2014).

[14] Cfr., i.a., Latin Writ­ings of the Ital­ian Human­ists. Selec­tions by F.A. Gragg (Novi Ebo­raci, etc., 1927).

[15] Ou recueil, en prose et en vers, des plus beaux morceaux des auteurs les plus estimés qui ont écrit en cette langue depuis la Renais­sance des let­tres (Parisi­is, 1818; ibid., 1836).